روش نگهداری و آماده سازی استمپ ( باقیمانده اندام قطع شده) Residual Limb Care
نگهداری و آماده سازی استمپ ( باقیمانده اندام قطع شده ) یکی از مهمترین مراحل گرفتن پروتز یا اندام مصنوعی است. معمولا زمان بین جراحی و گرفتن پروتز زمان بسیار مناسب برای آماده سازی استمپ است که متاسفانه به دلایل بسیاری از جمله عدم راهنمایی کافی پزشک از آن استفاده نمی شود.
یک استمپ خوب در هر سطح قطع عضو برای ساخت پروتز استمپی است که شکل تقریبا مخروطی از بالا به پایین داشته باشد، درد یا نقطه حساس نداشته باشد، پوست نازک و حساس نداشته باشد، طول مناسب و قدرت عضلانی خوب داشته باشد و مفصل نزدیک به آن محدودیت حرکت نداشته باشد. البته استمپی که تمامی این مشخصات را داشته باشد یک استمپ ایده آل است که تعدادش به علل فراوان کم است. اما با توجه به این نکات باید استمپ را به گونه ای پرورش داد تا به این حالات نزدیک شود. بانداژ استمپ با باند کشی و رعایت نکاتی ساده در آماده سازی استمپ بسیار بسیار موثر است.
بانداژ استمپ زیر زانو، زیر آرنج و بالای آرنج Below Knee, Below Elbow & Above elbow Bandaging
· دقت نمایید که از بانداژ کشی با پهنای 10 سانتیمتر برای بانداژ در این قطع عضوها استفاده نمایید.
· بانداژ باید به گونه ای بسته شود که هم سفت باشد و هم آنقدر فشار نیاورد که آزار دهنده شود.
· به دو نکته در بستن بانداژ دقت نمایید :1- بانداژ به صورت مورب حرکت می کند 2- حتما تا بالای مفصل (زانو، آرنج، شانه ) ادامه پیدا می کند ( تا از سر خوردن و رل شدن به سمت پایین جلوگیری نماید ) همانگونه که در تصویر نشان داده شده است.
بانداژ استمپ بالای زانو Above Knee Bandaging
· در بانداژ استمپ بالای زانو و یا استمپهای حجیم و بزرگ از باند 15 سانتیمتر استفاده شود.
· بانداژ باید به گونه ای بسته شود که هم سفت باشد و هم آنقدر فشار نیاورد که آزار دهنده شود.
· به دو نکته در بستن بانداژ دقت نمایید :1- بانداژ به صورت مورب حرکت می کند 2- حتما تا بالای کمر ادامه پیدا می کند تا از سر خوردن بانداژ به سمت پایین جلوگیری شود.
پس از قطع عضو، به علت از دست رفتن برخی از عضله ها و یا کوتاه شدن آنها تعادل بین عضلات بهم می خورد و باقیمانده اندام به سمتی متمایل می شود که عضلات قویتری وجود دارند. با گذشت زمان و عدم استفاده از پروتز ممکن است که اندام در یک وضعیت خم شده و یا منحرف شده به چپ و راست ثابت شود ( Contracture ) و این اتفاق ساخت و استفاده از پروتز را دشوار و گاهی اوقات غیرممکن می نماید. احتمال بروز این حالت در اندام تحتانی بیشتر از اندام فوقانی است به همین علت از زمان قطع شدن عضو تا گرفتن پروتز از بعضی از وضعیت ها باید پرهیز نمود، در تصاویر زیر وضعیتهای صحیح و اشتباه را ملاحظه فرمایید:
و در نهایت برای تقویت و کشش عضلات باقیمانده ورزشهایی خاصی وجود دارد که در تصویر ملاحظه می فرمایید ردیف اول مربوط به تمرینات کششی جهت جلوگیری از کوتاه شدگی هاست و ردیف دوم تمریناتی برای تقویت عضلات می باشد.
